Biznes Simplex - logo
Profesjonalizm naszą domeną

Skarga pauliańska.

Na podstawie art. 527 § 1 k.c. wierzyciel może zaskarżyć zgodny wniosek dłużnika i pozostałych uczestników postępowania o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, jeżeli w wyniku uwzględnienia tego wniosku przedmioty majątkowe objęte podziałem zostały nabyte przez uczestników postępowania niebędących dłużnikami. Przewidziany art. 534 k.c. termin biegnie wówczas od dnia uprawomocnienia się postanowienia działowego – uznał Sąd Najwyższy.

Na mocy prawomocnego orzeczenia sądu Elżbieta T. i Marian S zostali solidarnie zobowiązani do zapłaty na rzecz Syndyka Masy Upadłości Banku S. ponad 546 tys. zł. Następnie Elżbieta T. wystąpiła do sądu o podział majątku wspólnego jej i jej zmarłego męża Henryka T. obejmujący także żądanie dokonania działu spadku zniesienia współwłasności przez przyznanie na własność ich wspólnym dzieciom: Wioletcie T., Michałowi T., którzy nie byli dłużnikami wierzytelności zasądzonej wymienionym wyżej wyrokiem, całego majątku podlegającego podziałowi bez spłaty czy innego ekwiwalentu majątkowego dla wnioskodawczyni. Sąd uznał żądanie za zasadne i dokonał podziału, nie przyznając wnioskodawczyni spłaty.

Domagając się spłaty zasądzonej należności Syndyk Masy Upadłości Banku S. wystąpił do sądu z żądaniem uznania za bezskuteczny w stosunku do wierzytelności zasądzonej od Elżbiety T., jej wniosku zgłoszonego w postępowaniu działowym. Syndyk dowodził, że jeszcze przed wydaniem orzeczenia, w którym zasądzono należności, sąd dokonał zabezpieczenia powództwa zakazując Elżbiecie T. zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Przeprowadzenie postępowania działowego zgodnie z wnioskiem dłużniczki doprowadziło do tego, że wierzyciel stracił możliwość zaspokojenia roszczenia. Sąd I instancji oddalił powództwo uznając, że roszczenie będące przedmiotem pozwu wygasło na skutek upływu terminu zawitego z art. 534 k.c.

Na podstawie art. 527 k.c., gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnik dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Jednak, zgodnie z art. 534 k.c., uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną nie można żądać po upływie lat pięciu od daty tej czynności.

Rozpatrujący apelację sąd II instancji uznał, że w sprawie występują zagadnienia, których rozstrzyganie wymaga zajęcia stanowiska przez SN i skierował do niego pytanie prawne o następującej treści: „Czy czynność procesowa dłużnika w postaci wniosku o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, zaaprobowanego przez pozostałych uczestników postępowania i zmierzającego do nieodpłatnego przejęcia na podstawie orzeczenia sądowego całego majątku podlegającego podziałowi przez współwłaścicieli niebędących dłużnikami, może być przedmiotem powództwa z art. 527 § 1 k.c.?”; w razie odpowiedzi twierdzącej: „Czy bieg terminu zawitego z art. 534 k.c. należy liczyć od dnia złożenia wniosku czy też jego zaaprobowania przez pozostałych uczestników postępowania, czy też od powstania skutku prawnego w postaci uprawomocnienia się postanowienia działowego zgodnego z żądaniem wniosku?”.

Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 527§ 1 k.c może być podstawą powództwa, w sytuacji, gdy wierzyciel kwestionuje zgodny wniosek dłużnika i pozostałych uczestników postępowania o podział majątku wspólnego, dział spadku i zniesienie współwłasności, jeżeli konsekwencją pozytywnego rozpatrzenia tego wniosku jest nabycie przez uczestników postępowania niebędących dłużnikami przedmiotów majątkowych objętych podziałem. Termin przedawnienia do zgłoszenia żądania uznania czynności prawnej dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli za bezskuteczną biegnie wówczas od dnia uprawomocnienia się postanowienia działowego.

Ustawa SN z 17.06.2010 r., III CZP 41/10


Źródło: Monitor Prawniczy

« powrót

BIG InfoMonitor
Klauzula informacyjna RODO
Card image
windykacja

Oferta obejmuje pełen zakres czynności zmierzających do sprawnego odzyskania wierzytelności naszych klientów. więcej...

NASZA OFERTA
Card image
wierzytelności trudne

Stworzyliśmy unikatową w skali kraju usługę, jaką jest dochodzenie należności trudnych, uznanych za nieściągalne. więcej...

OFERTA SPECJALNA
Card image
biuro detektywistyczne

Oferujemy kompleksowy zakres usług detektywistycznych, zarówno dla biznesu jak i osób fizycznych. więcej...

NASZA OFERTA
back to top