Biznes Simplex - logo
Profesjonalizm naszą domeną

Kiedy sprzedaż krzywdzi wierzyciela.

Sprzedaż majątku dłużnika krzywdzi wierzycieli, jeśli powoduje jego niewypłacalność albo ją pogłębia.

Sąd Najwyższy stwierdził, że bezskuteczna jest cała taka czynność, a nie jej część, także gdy wskutek niej wierzyciel tylko częściowo utracił możliwość zaspokojenia w stosunku do stanu, jaki istniał przed jej dokonaniem.
Taki właśnie był skutek umowy sprzedaży, o którą chodzi w tej sprawie. Przedmiotem transakcji była nieruchomość o pow. 0,29 ha zabudowana budynkami biurowymi i magazynowymi. Była ona własnością na zasadzie wspólnoty majątkowej małżeńskiej Małgorzaty G. i Ryszarda G., który prowadził tam hurtowy handel artykułami mleczarskimi.

Bank żąda natychmiastowej spłaty.

Ryszard G. był zadłużony w banku. Zaciągnął kredyt obrotowy w wysokości 600 tys. zł zabezpieczony hipoteką zwykłą na tę kwotę na swojej nieruchomości oraz kredyt krótkoterminowy na rachunku bieżącym. W kwietniu 2003 r. bank odmówił mu przedłużenia kredytu krótkoterminowego w związku z zaprzestaniem jego spłaty i jednocześnie zażądał natychmiastowej spłaty kredytu obrotowego. Skutkiem tego była utrata płynności finansowej przez firmę Ryszarda G. Przedsiębiorca przestał płacić za dostarczane mu towary.
Wtedy podjął rozmowy dotyczące przejęcia jego firmy z Grzegorzem W. działającym w tej samej branży. W jego obecności przeprowadził na terenie swojej hurtowni rozmowy z dwoma wierzycielami: w kwietniu 2003 r. ze spółdzielnią mleczarską, w maju ze spółką z o.o. W ich wyniku uznał w pisemnych oświadczeniach swoje długi wobec nich. Spółdzielnię zapewnił, że będzie miał z czego dług spłacić, bo Grzegorz W. zatrudni go za wysokim wynagrodzeniem. Wobec spółki zobowiązał się do spłaty w ustalonych z nią ratach.
Spółka i spółdzielnia w sierpniu 2003 r. uzyskały nakaz zapłaty zasądzające od Ryszarda G. oraz jego żony odpowiednio 364 tys. zł oraz 238 tys. zł z odsetkami i kosztami procesu. Postępowania egzekucyjne wszczęte przez tych wierzycieli przeciwko małżonkom G. zostały umorzone jako bezskuteczne.

Zaniżona cena.

Okazało się, że już w kwietniu 2003 r. Grzegorz W. dopisał w ewidencji działalności gospodarczej jako miejsce prowadzenia firmy wspomnianą nieruchomość. W maju zaś małżonkowie G. sprzedali ją małżonkom Grzegorzowi i Bożenie W. za 350 tys. zł, a cała ta kwota trafiła na rachunek banku na poczet spłaty zadłużenia Ryszarda G.
W 2006 r. spółka i spółdzielnia zawarły umowy przelewu powierniczego, tj. umowy przejęcia długu w celu jego wyegzekwowania, ze spółką z o.o. Cubic Consultant.
Spółka ta, powołując się na art. 527 kodeksu cywilnego, wystąpiła przeciwko Grzegorzowi i Bożenie W. jako nabywcom nieruchomości o uznanie transakcji kupna za bezskuteczną wobec niej jako dokonanej z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli.
Sąd I instancji uwzględnił to żądanie nabywcy wierzytelności. Ustalił, że nieruchomość została sprzedana za znacznie zaniżoną cenę, bo jej wartość w chwili sprzedaży wynosiła 529 tys. zł. Z kolei sąd II instancji zmienił ten wyrok, uznając transakcję za bezskuteczną wobec spółki w zakresie sprzedaży połowy udziału w nieruchomości. W taki bowiem sposób ocenił rzeczywiste pokrzywdzenie spółki jako wierzyciela.
Podstawą tej oceny był – z założeniem, że komornik sprzedałby nieruchomość za 529 tys. zł – hipoteczny rezultat egzekucji z niej, prowadzonej na pokrycie zadłużenia w banku i należności nabytych przez Cubic, gdyby małżonkowie G. tej nieruchomości się nie wyzbyli (bank po spłaceniu kredytu zabezpieczonego hipotecznie uzyskałby, wedle tego sądu, w sumie 265 tys. zł, a 264 tys. zł przypadłoby na spłatę wierzytelności należących teraz do Cubic).
Sąd Najwyższy wskutek skargi kasacyjnej tej spółki uchylił zaskarżony wyrok i oddalił apelację państwa G., słowem, przywrócił wyrok I instancji. Stwierdził, że do uznania czynności prawnej za krzywdzącą wierzycieli nie trzeba ustalać skali czy stopnia wcześniejszej niewypłacalności dłużnika; wystarczy jakiekolwiek pogorszenie możliwości zaspokojenia wierzycieli.
Bezskuteczna jest wówczas cała czynność prawna dłużnika, a nie jej część. Stopnia zaspokojenia wierzycieli w przyszłości bowiem nie sposób ustalić. Zależy on przecież od wielu czynników aktualnych w chwili dokonywania czynności egzekucyjnych.
SN nie miał też wątpliwości, że państwo W., kupując nieruchomość, wiedzieli albo z zachowaniem należytej staranności mogli wiedzieć, że ich kontrahenci, sprzedając ten teren, działają z pokrzywdzeniem wierzycieli, choć nie było wówczas jeszcze nakazów zapłaty. (sygn. III CSK 273/09).


Źródło: Rzeczpospolita.

« powrót

BIG InfoMonitor
Klauzula informacyjna RODO
Card image
windykacja

Oferta obejmuje pełen zakres czynności zmierzających do sprawnego odzyskania wierzytelności naszych klientów. więcej...

NASZA OFERTA
Card image
wierzytelności trudne

Stworzyliśmy unikatową w skali kraju usługę, jaką jest dochodzenie należności trudnych, uznanych za nieściągalne. więcej...

OFERTA SPECJALNA
Card image
biuro detektywistyczne

Oferujemy kompleksowy zakres usług detektywistycznych, zarówno dla biznesu jak i osób fizycznych. więcej...

NASZA OFERTA
back to top