Biznes Simplex - logo
Profesjonalizm naszą domeną

Majątek wspólny małżonków – dochodzenie należności.

Gdy brak jest zgody jednego z małżonków na zaciągnięcie zobowiązań przez drugiego dochodzenie należności przez wierzyciela jest znacznie utrudnione, ale nie niemożliwe.
Idealna sytuacja jest wtedy gdy dłużnikiem są oboje małżonkowie. Wtedy wierzyciel ma możliwość zaspokojenia się z majątku wspólnego i majątków osobistych małżonków. Podobnie ma się rzecz, gdy jedno z małżonków zaciąga zobowiązanie za zgodą drugiego.
Gdy takiej zgody brak wierzyciel może zaspokoić się tylko z niektórych składników majątku – składniki te wskazuje art. 42 § 2 k.r.o. Wymienia on majątek osobisty dłużnika, wynagrodzenie za pracę, dochody uzyskiwane z innej działalności, korzyści należne z praw majątkowych.
Wierzyciel ma możliwość dochodzenia zaspokojenia z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa jednak wymaga to sytuacji gdy wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Niestety rzadkie są przypadki ostrożnego postępowania wierzycieli i uzyskiwania zgody współmałżonków na zaciągnięcie zobowiązań na etapie powstawania tego zobowiązania np. zakup jakichkolwiek towarów handlowych.
Zgodnie z art. 37 § 1 k.r.o. zgoda małżonka jest niezbędna do:

- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego oraz prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków;
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia prawa rzeczowego, którego przedmiotem jest budynek lub lokal;
- czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia i wydzierżawienia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa;
- darowizny z majątku wspólnego.

Jeżeli umowa zostaje zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, jej ważność musi być potwierdzona przez drugiego małżonka.
W przypadku gdy wierzyciel nie wykazał należytej staranności i nie uzyskał zgody drugiego małżonka na zaciągnięcie zobowiązania, w przypadku rozpoczynania drogi sądowej pozew możliwy jest do skierowania wyłącznie przeciwko temu małżonkowi, który zobowiązanie zaciągnął. Skutkuje to sytuacją, że zgodnie z art. 787 k.p.c. bardzo utrudnione będzie uzyskanie klauzuli wykonalności uzyskanego tytułu egzekucyjnego przeciwko drugiemu z małżonków.
Przepis ten stanowi, że wierzyciel musi okazać dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona w tytule egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika. Bez spełnienia tego warunku uzyskanie klauzuli wykonalności jest niemożliwe.
Oznacza to, że egzekucja może być prowadzona wyłącznie z majątku osobistego dłużnika: przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem małżeństwa, przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, darowiznę lub zapis, prawa majątkowe wynikające z wspólności łącznej, przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokojenia osobistych potrzeb jednego z małżonków, prawa niezbywalne przysługujące tylko jednej osobie, przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania albo z tytułu zadośćuczynienia, wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub innej działalności zarobkowej, prawa autorskie i prawa pokrewne, przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego.

W gruncie rzeczy katalog ten, w przypadku istnienia wspólnoty majątkowej nie daje szerokich możliwości do prowadzenia egzekucji.

Istnieje jednak sposób, prawie niewykorzystywany przez wierzycieli polegający na przymusowym podziale majątku wspólnego. Oczywiście musi być on wierzycielowi znany.
Zgodnie z art. 52 § 1a k.r.o. wierzyciel jednego z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej – należy uprawdopodobnić, że zaspokojenie wierzytelności wymaga podziału majątku wspólnego małżonków. Polegać to może na przedłożeniu dokumentów od komornika sądowego z których wynika, że wierzyciel prowadząc egzekucję z majątku osobistego dłużnika nie uzyskał zaspokojenia należności i nie ma przesłanek wskazujących na to, iż takie zaspokojenie uzyska.
Pozew należy wnieść do sądu, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie – w praktyce jest to sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej. Pozew taki podlega opłacie sądowej i zgodnie z art. 27 pkt 6 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynosi 200,00 zł.
Z dniem oznaczonym przez sąd w wyroku pomiędzy małżonkami powstaje ustrój rozdzielności majątkowej. W takiej sytuacji nie ma już przeszkód aby prowadzić egzekucję w odniesieniu do udziału w majątku wspólnym dłużnika, który dotychczas był z tej egzekucji wyłączony.


Magdalena Delikat
Prokurent w „Simplex” Sp. z o.o.

« powrót

BIG InfoMonitor
Klauzula informacyjna RODO
Card image
windykacja

Oferta obejmuje pełen zakres czynności zmierzających do sprawnego odzyskania wierzytelności naszych klientów. więcej...

NASZA OFERTA
Card image
wierzytelności trudne

Stworzyliśmy unikatową w skali kraju usługę, jaką jest dochodzenie należności trudnych, uznanych za nieściągalne. więcej...

OFERTA SPECJALNA
Card image
biuro detektywistyczne

Oferujemy kompleksowy zakres usług detektywistycznych, zarówno dla biznesu jak i osób fizycznych. więcej...

NASZA OFERTA
back to top